In de praktijk blijkt dat het voor veel mensen niet duidelijk is wat bedoeld wordt als men spreekt over rework, reparatie en touch-up. In dit artikel zullen we proberen hierin wat duidelijkheid te verschaffen.

Een draad in een kabelboom is gebroken, een eilandje of spoortje op een printplaat is losgelaten of doorgebrand, de goudlaag van een contact is beschadigd, de printplaat is verbrand of anderszins beschadigd, wellicht verbogen of gebroken. Herstel hiervan valt onder het IPC-begrip reparatie. Immers in de meeste gevallen zal het beschadigde product helemaal niet meer of niet meer betrouwbaar functioneren en door de reparatie-actie wordt de functie weer hersteld. Het gerepareerde product zal in ieder geval afwijkingen vertonen ten opzichte van een niet-bewerkt, het originele (onbeschadigde) product.

Reparatie van gebroken spoortje/geleider

De reparatie ingreep kan bijvoorbeeld bestaan uit het solderen van een brug over een breuk in een spoor/geleider, een gebroken draad in een kabelboom met een krimpmof weer verbinden, een verbrand gedeelte in een printplaat uitfrezen en herstellen of legio andere operaties zoals deze beschreven worden in IPC-7721. Of reparatie toegestaan is zal vrijwel altijd met een klant besproken moeten worden.

Draadreparatie met een krimpmof

Een polair component is verkeerdom geplaatst, de soldeerverbinding is onvoldoende, een verkeerd component is geplaatst, een kortsluiting (soldeerbrug die ongewild twee aansluitingen verbindt), de soldeerverbinding heeft een scheurtje, een component is beschadigd, er is een overslag in het soldeermasker of de printplaatleverancier ziet een kopersluiting tussen 2 sporen. Al deze problemen zou men kunnen oplossen met een rework (nabewerking) operatie. Soms is zelfs het kort verhitten van de verbinding al voldoende om het probleem op te lossen. Na het succesvol uitvoeren van deze actie zal het product voor 100% overeenkomen met een niet bewerkt product. IPC-7711 beschrijft een groot aantal rework procedures.

Onvoldoende soldeerverbindingen

Ondanks dat in IPC-publicaties zoals IPC/WHMA-A-620, IPC/J-STD-001 en IPC-6012 rework in principe toegestaan is, komt het toch regelmatig voor dat klanten in hun contract vastleggen dat rework aan hun producten niet toegestaan is. In zulke gevallen gaan sommige operators of zelfs bedrijven hier creatief mee om en noemen hun ingrepen in een soldeerverbinding “touch-up”. Argumenten die ik dan soms hoor is dat het rework is als het product uit de productielijn gehaald moet worden om te bewerken en zolang dit in de lijn blijft het touch-up is. In sommige bedrijven zit dan aan de lijn, aan het eind van de soldeerstraat iemand al klaar met een soldeerbout om kleine afwijkingen, zoals te weinig soldeer, direct te bewerken en noemt zijn taken touch-up.

Geavanceerd rework station voor het vervangen van componenten

Maar het veranderen van een naam betekent niet dat natuurkundige processen veranderd kunnen worden. Het opnieuw verwarmen van een bestaande, al afgekoelde soldeerverbinding leidt onherroepelijk tot een extra thermische schok. Bovendien wordt daarbij de intermetallische laag dikker. En het risico van een koude soldeerverbinding ligt op de loer. Al deze drie fenomenen kunnen de betrouwbaarheid van een soldeerverbinding in gevaar brengen. En als ik als klant printplaten bestel en rework uitsluit in mijn contract met de printplaatleverancier, mag deze geen overslagen in het soldeermasker nabewerken, ook niet als deze dat touch-up noemt.

Bewust hebben we in dit artikel niet de officiële definities zoals IPC die hanteert geciteerd. Mocht u deze echter willen weten dan kunt u deze vinden in het document IPC-T-50.